Uloga oksidativnog stresa pretpostavljena je kod većeg broja psihijatrijskih poremećaja, uključujući poremećaje raspoloženja, shizofreniju, demenciju u sklopu Alzheimerove bolesti, autizam i anksiozne poremećaje.

Vjerojatno je da je neurodegeneracija povezana s izloženosti kumulativnom oksidativnom stresu, uz prisutnost poremećaja mitohondrijskog dijela respiratornog procesa.

Pretpostavka o ulozi oksidativnog stresa kod psihijatrijskih bolesti uglavnom počiva na neizravnim dokazima, mjerenjem bioloških markera. U postmortalnim uzorcima prefrontalnog korteksa psihijatrijskih bolesnika ustanovljena je snižena razina glutationa, najznačajnijeg antioksidansa u mozgu.

Hipoteza da je depresija povezana s oksidativnim stresom dodatno je potkrijepljena nedavnom meta-analizom usporedbe markera oksidativnog stresa između depresivnih bolesnika i zdravih kontrola. Kod depresivnih je bolesnika ustanovljen niži ukupni antioksidativni kapacitet, koji se poboljšava nakon terapije, dok istovremeno dolazi do sniženja razine produkata uzrokovanih oksidativnim stresom.

Uporaba antioksidanata u cilju promjene tijeka bolesti, nastupa bolesti ili u cilju poboljšanja terapijskog rezultata nije jednoznačno potvrđena. Regularna tjelesna aktivnost umjereno visokog intenziteta konzistentno se uočava kao protektivni čimbenik, naročito u skupinama ispitanika starije životne dobi.

Razjašnjavanje patofiziološke povezanosti između oksidativnog stresa i psihijatrijskih bolesti spada među prioritetna područja istraživanja psihijatrijskih poremećaja.

Od naročitog je interesa ustanoviti osjetljivost i specifičnost markera oksidativnog stresa, s mogućom primjenom testa probira za rizik ili prisutnost pojedine bolesti ili skupine psihijatrijskih poremećaja.

Budući da se markeri oksidativnog stresa mijenjaju usporedno s kliničkim tijekom bolesti, čini se mogućim koristiti ih u objektivnom vrednovanju terapijskog odgovora. Integracijom s tehnikama neuroslikovnog prikaza mozga omogućio bi se dodatni uvid u ulogu oksidativnog stresa u nastanku psihijatrijskih bolesti i u varijabilitet terapijskog odgovora.

Prof. dr. sc. Neven Henigsberg

Psihijatrijska bolnica Vrapče, Klinika za psihijatriju