Periferna arterijska bolest (PAB) česta je kardio vaskularna bolest koja znatno povećava kardio vaskularni i ukupni  morbiditet i mortalitet. Nažalost, bolesnici s PAB-om često su neprepoznati te nisu optimalno liječeni u usporedbi s bole snicima koji imaju koronarnu bolest srca. U bolesnika s PAB-om naglašena je važnost holističkog multidisciplinarnog pristupa, koji uključuje dijagnozu, liječenje, praćenje i prevenciju. Početni koraci u navedenom pristupu uključuju probir bolesnika koji su pod rizikom od PAB-a i pravodobno i optimalno farmakološko liječenje sa svrhom prevencije, redukcije velikih neželjenih kardiovaskularnih događaja (MACE) i velikih neželjenih događaja na ekstremitetima (MALE), poboljšanja preživljenja bolesnika, redukcije rizika od hospitalizacije, redukcije potrebe za endovaskularnom i/ ili kirurškom intervencijom te poboljšanja kvalitete života i funkcijskoga statusa bolesnika.

U užemu smislu bolest perifernih arterija podrazumijeva bolest perifernih arterija donjih ekstremiteta. Rizič ni čimbenici za PAB isti su kao i za druga aterosklerotska vaskularna područja i uključuju čimbenike rizika na koje se ne može utjecati, poput dobi, spola i obiteljske anamneze, te čimbenike rizika na koje se može utjecati, kao što su pušenje, šećerna bolest, dislipidemija i arterijska hipertenzija. U boles nika s aneurizmom abdominalne aorte (AAA) najvažniji su čimbenici rizika  muški spol i pušenje. LDL kolesterol  vodeći je čimbenik u nastanku aterosklerotske bolesti, uz šećernu bolest i izloženost duhanskom dimu, a svaki od navedenih  rizik od nastanka PAB-a povećava 2 – 4 puta.

Liječenje PAB-a provodi se radi prevencije velikih KV događaja, sprječavanja događaja na ekstremitetu i poboljšanja kvalitete života. Svi bolesnici s detektiranom PAB moraju biti agresivno liječeni farmakološkim i nefarmakološkim mjerama koje dokazano imaju utjecaj na ishode bolesnika, a neovisno o inicijalnoj kliničkoj prezentaciji. U navedeno se ubrajaju prestanak pušenja, dijetna prehrana i redukcija tjelesne mase te farmakološki posredovana optimizacija vrijednosti arterijskoga tlaka, lipida i glikemije te antitrombotska terapija. U bolesnika sa simptomatskim oblikom PAB-a potrebno je, uz spomenuto, provoditi i strukturirano vođene vježbe hodanja.

Mislav Vrsalović, Tonći Batinić, Nikola Kos